Doktor Wiesław Binienda z Uniwersytetu w Akron, Ohio, wykonał symulację komputerową kolizji skrzydła Tu154M z brzozą. Symulacja ta, najwyraźniej na zamówienie Zespołu Sejmowego Antoniego Macierewicza, ma udowadniać co faktycznie stało się z samolotem w momencie kolizji z brzozą w Smoleńsku. Symulacja wskazuje, iż Tu154M ściął skrzydłem brzozę z minimalnym tylko uszkodzeniem krawędzi natarcia skrzydła.
Symulacja została zaprezentowana w postaci "slide show", z minimalną informacją o danych jakie zostały użyte do jej wykonania. Taka forma prezentacji została zapewne wybrana dla lepszego komunikowania wyników symulacji z osobami nie będącymi ekspertami w dziedzinie lotnictwa i inżynierii, z których składa się Zespół Macierewicza i przeważająca część odbiorców jego prac.
Ponieważ jestem inżynierem mechanikiem z wykształcenia i zawodu, jest mi trudno przyjmować rzeczy na słowo, bez wystarczająco przekonywującej dokumentacji. Nawet, a może w szczególności wtedy, gdy pochodzą one od pracowników akademickich, którzy mają minimalne, lub często żadne doświadczenie praktyczne. Moje blisko 25-cio letnie doświadczenie w przemyśle amerykańskim nauczyło mnie, że pracownicy akademiccy rzadko kiedy potrafią rozwiązać konkretny problem w przemyśle, za to są znakomitymi konsultantami za solidne wynagrodzenie, bazowane na tytule. Po konsultacjach i zainkasowaniu honorarium, pracownik akademicki odjeżdża, a problem jaki był, taki jest, więc trzeba go wołać z powrotem - jeśli oczywiście ma czas i oczywiście nie za darmo.
W prezentacji symulacji Dr. Biniendy zaintrygował mnie brak informacji o tym, w jaki sposób ustalił on wytrzymałość strukturalną skrzydła. Nawet laik nie zakwestionuje tego, że jeżeli mamy ocenić czy skrzydło odpadło, czy nie, to przede wszystkim trzeba znać jego wytrzymałość. O ile w przypadku brzozy, w miarę dokładnie można to określić rodzajem drewna i średnicą obiektu, o tyle w przypadku skrzydła sprawy wyglądają dużo bardziej skomplikowanie.
Ażeby wykonać dokładny model strukturalny skrzydła do analizy, poza rodzajem materiałów należy dysponować dokładnymi wymiarami wszystkich elementów konstrukcyjnych w skrzydle, przede wszystkim grubościami blach, znać średnice i lokalizacje połączeń nitowanych, średnice i lokalizacje połączeń rozłącznych (śruby), przekroje, długości i lokalizacje spoin, i to wszystko od czubka skrzydła do kadłuba, włącznie ze sposobem mocowania skrzydła do kadłuba. Takie dane znajdują się tylko na detalicznych rysunkach technicznych Tupolewa, oraz na rysunkach złożeniowych Tupolewa - czyli w dokumentacji konstrukcyjnej. Zaintrygowało mnie więc, czy Dr. Binienda jest w posiadaniu takowej oryginalnej dokumentacji Tupolewa. Wcale przecież nie wykluczone, że mógł ją mieć. Zapytałem go o to w email:
From: J K [---]@gmail.com
Sent: Thursday, September 08, 2011 4:48 PM
To: [---]@uakron.edu
Subject: Wing-birch collision analysis
Dear Prof. Binienda
I came across your interesting presentation about the analysis you have made of the collision between the wing of the Tu154 airplane and the birch tree in Smolensk, Russia on April 10, 2010. If you don't mind, I would like to take a little time of your busy schedule and ask you a question: how did you calculate structural strength of the wing? I am an engineer myself and I know, that to perform such calculations, the detail drawings showing exact dimensions of materials used, especially in this case the thicknesses of the plates used in construction of the wing and their dimensions, and also dimensions showing how they are assembled together and the BOM, are necessary. Do you have detail Tupolev drawings, or an estimation of some sort was used to do the analysis?
Best regards,
John Kowalski
Dr. Binienda odpowiedział bez zwłoki na mój email, ale nie na temat, więc dopiero po drugiej mojej prośbie o konkretną informację, odpowiedział krótko:
from Binienda,Wieslaw K [---]@uakron.edu
to J K <[---]@gmail.com>
date Fri, Sep 9, 2011 at 12:46 PM
subject RE: Wing-birch collision analysis
I used strength of material used for this airplane, and I used drawings available in the instruction to the airplane.
A więc okazało się, że Dr. Binienda nie miał detalicznych rysunków Tupolewa, niezbędnych do prawidłowej kalkulacji wytrzymałości strukturalnej skrzydła, a swój model skrzydła wykonał na podstawie - rysunków z instrukcji dla Tupolewa... O ile mi dobrze wiadomo, rysunki w instrukcji przedstawiają tylko poglądowo to co jest w skrzydle, tyle a tyle żeber, tyle a tyle wsporników itd. bez wdawania się w szczegóły konstrukcyjne i bez detalicznych wymiarów. Na podstawie tych rysunków nie można wykonać skrzydła Tupolewa, a jeżeli go nie można wykonać, to tym bardziej nie można wykonać dokładnego jego modelu i ustalić jego faktyczną wytrzymałość strukturalną!
W Ameryce istnieje przysłowie jeśli chodzi o jakiekolwiek analizy komputerowe: "garbage in - garbage out". Analiza Dr. Biniendy zdaje się idealnie pasować do zacytowanego przysłowia.
